Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest w praktyce najpopularniejszą formą rozwiązywania umowy o pracę. Możliwość jej zastosowania wynika bezpośrednio z zasad ogólnych prawa cywilnego oraz faktu, że podstawą stosunku pracy jest najczęściej umowa, zawarta zgodnie przez strony. Obowiązujące przepisy daj pracodawcy i pracownikowi możliwość dowolnego kształtowania treści stosunku pracy, o ile dzieje się to w ramach wyznaczonych przez przepisy o charakterze bezwzględnie obowiązującym. Ograniczenia te praktycznie nie istnieją w zakresie rozwiązywania umowy o pracę.
W odróżnieniu od wypowiedzenia umowy i rozwiązania jej bez wypowiedzenia porozumienie stron wymaga zgody między pracownikiem i pracodawcą. Może ono dojść do skutku tylko, jeśli obie strony stosunku pracy tego chcą. Ich oświadczenia woli w tym zakresie najczęściej wyrażane są w formie pisemnej, poprzez spisanie aneksu czy porozumienia. Powoduje to, że tę formę zastosować można tylko, jeśli proponowane rozwiązania są w pełni możliwe do zaakceptowania.
Akceptacja obydwu stron stosunku pracy pozwala elastycznie kształtować zasady jego rozwiązania. Data rozwiązania umowy może być ustalona dowolnie - uzgodniony w ten sposób okres wypowiedzenia może być zarówno krótszy jak i dłuższy niż ten wynikający z przepisów powszechnie obowiązujących. Podobnie dodatkowe świadczenia na rzecz odchodzącego pracownika - zależnie od uzgodnień może on otrzymać dodatkowe wynagrodzenie (odprawę) lub nie. Porozumienie takie może zawierać inne rozstrzygnięcia, dotyczące np. powierzonego mienia (samochodu, telefonu, komputera) etc.
W założeniach, pracownik podpisujący porozumienie rozwiązującego jego umowę o pracę działa świadomie i ze zrozumieniem konsekwencji swoich działań. Oznacza to, że ewentualne uchylenie się od jego skutków już po podpisaniu jest niezwykle trudne - kodeks cywilny wymaga udowodnienia, że oświadczenie woli złożono pod wpływem błędu, podstępu czy groźby. Z tego powodu przyjmując proponowane warunki porozumienia, pracownik (gdyż to od pracodawcy najczęściej wychodzi propozycja jego zawarcia) powinien zachować szczególną ostrożność.
Wielu nieuczciwych pracodawców próbuje zmusić pracowników do podpisania porozumienia wywierając na nich presję (najczęściej poprzez ograniczenie czasu na podjęcie decyzji). Taka sytuacja zawsze powinna budzić wątpliwości. Kluczowe znaczenie przy podpisywaniu jakichkolwiek umów (a szczególnie porozumień dotyczących tak ważnej sfery życia jak praca zawodowa) jest pełne zrozumienie treści przyjmowanego warunku. Jeżeli jakiekolwiek postanowienia proponowanego nam porozumienia są dla nas niezrozumiałe lub wydają się dla nas niekorzystne, najlepiej skontaktować się z profesjonalistą.